- Source: Bahasa Kedayan
Bahasa Kedayan (kxd-ked) adalah dialek Bahasa Melayu Brunei yang dituturkan oleh suku Kedayan yang berasal dari sungai Kedayan di Brunei dan juga di dituturkan di Miri (Sarawak), Sipitang, (Sabah) dan Wilayah Federal Labuan, Malaysia Timur. Suku Kedayan berbeda dengan suku Melayu Brunei. Tujuh suku asli Brunei yaitu Melayu-Brunei, Kedayan, Tutong, Belait, Dusun, Bisaya, Murut (Lun Bawang) dan sedikit Iban (namun tidak termasuk suku asi Brunei).
Sebutan vokal
Sama dengan Bahasa Melayu Brunei standar mempunyai pertukaran bunyi vokal daripada Bahasa Melayu Baku. Antara lain ialah bunyi /e/ akan berganti menjadi bunyi /a/. Perbedaannya dengan bahasa Melayu Brunei standar, pada bahasa Kedayan kehilangan huruf "R". Contoh dapat dilihat di bawah:
Vokal 'o' berganti menjadi 'u' seperti perkataan di bawah:
Bahasa Kedayan merupakan satu kelainan bahasa Melayu. Abjad bahasa Kedaya hanya terdiri daripada 18 huruf, seperti berikut:
3 vokal, iaitu a, i, dan u;
15 konsonan, iaitu b, c, d, g, h, j, k, l, m, n, p, s, t, w, dan y.
Kecuali dipengaruhi oleh bahasa Melayu yang dipelajari oleh orang-orang Kedayan sebagai lingua franca, vokal o dan e hampir tidak wujud dalam perbendaharaan kata bahasa Kedayan. Umpamanya:
besar = basaa
otak = utak
kota = kuta.
Vokal o hanya wujud sebagai gandingan kepada konsonan r, umpamanya taloo untuk 'telur', dengan o berfungsi sebagai konsonan gantian. Konsonan bahasa Melayu yang ditinggalkan oleh bahasa Kedayan ialah f, q, r, v, z (x tidak wujud dalam abjad bahasa Melayu). Bagaimanapun, ketinggalan konsonan r merupakan satu huruf paling nyata. Bergantung kepada bunyi dan gandingan huruf, perkataan bahasa Kedayan akan berbunyi seperti berikut:
r = aa; umpamanya besar = basaa
r = ii; pandir = pandii
r = oo atau r = uu; telur = taloo atau taluu
r = ing
air = aing.
Kecuali ketika mengikut dasar sistem ejaan bahasa Melayu yang menetapkan bahawa semua perkataan pinzaman perlu sedapat-dapatnya mengekalkan bunyinya, bahasa Kedayan hanya menggunakan 18 huruf yang tersebut.
Kamus Bahasa Kedayan (kxd-ked)
kadiaku: saya,aku
kadika'ou: engkau
biskita: anda
bisdurang: mereka
paradian: saudara-mara
nada: tiada
inda: tidak
auwoo: ya
bah: lah,ok (selalu diletakkan di ujung kata untuk melengkapkan kata tersebut)
indung: ibubapa, induk
bedudun: berziarah, bekunjung
coiek: mangkuk,bekas utk makan.
buyuk: tipu, kelentong
palui: bodoh
Kekerabatan bahasa Kedayan dengan bahasa Dayak Kendayan
Perbandingan antara bahasa Kadayan dan bahasa Banjar
Perbandingan antara bahasa Kadayan, Kutai, dan Indonesia
Perbandingan antara bahasa Kadayan, Jawa, dan Indonesia
Referensi
Pranala luar
https://www.youtube.com/watch?v=dyb03Z3HidI Pasan indung - Si Oding
https://www.youtube.com/watch?v=mQdmTmx8vdg Lagu-Lagu Kedayan Labuan
https://www.youtube.com/watch?v=CRTTdWv-lzY Adai-Adai by Fauziah
(Inggris) Joget Si Baju Kurong
(Inggris) Papan Manjungkat
(Inggris) Main Tapuk- Tapuk
(Melayu) Penggunaan Kata Sapaan ’Kau’ Dulu dan Sekarang: Dalam Bahasa Kedayan
Ejaan Kedayan
Dunia Kadayan Diarsipkan 2017-10-03 di Wayback Machine.
Portal Kadayan Diarsipkan 2016-03-05 di Wayback Machine.
Kedayan Dalam Talian
Suambi Kedayan
Asal Usul Kedayan
Kamus Bahasa Kedayan Online Kedayan/Malay/English
Kamus Bahasa Melayu Brunei/Kedayan Diarsipkan 2008-06-20 di Wayback Machine.
Bahasa Kedayan
Kata Kunci Pencarian:
- Bahasa Kedayan
- Kedayan
- Suku Kedayan
- Bahasa Melayu
- Rumpun Banjar
- Bahasa Banjar
- Sungai Kedayan
- Taman Mahkota Jubli Emas
- Merah Putih (film)
- Budaya Brunei
- Kedayan
- Indonesian language
- Brunei Malay
- Malay language
- Languages of Brunei
- Cia-Cia language
- Minangkabau language
- Istana Darussalam
- Muslim Burut
- Demographics of Sabah