• Source: Ethio-SPaRe

Ethio-SPaRe (acronym for Cultural Heritage of Christian Ethiopia: Salvation, Preservation, Research) was a 2009–2015 research project hosted by the Hiob Ludolf Centre for Ethiopian Studies (HLCEES) of the University of Hamburg. The project documented various Orthodox Christian churches, monasteries, manuscripts, and cultural artefacts in the Tigray Region of northern Ethiopia. The project's principal investigator was Denis Nosnitsin. Project members also included Alessandro Bausi and others.




Missions


The following missions (field research trips) were undertaken by the Ethio-SPaRe project from 2010 to 2015. Over 100 ecclesiastical sites were documented in the Tigray Region. Some of these sites were documented by Western scholars for the first time, including Däbrä Maˁṣo, Däbrä Zäyt Qǝddǝst Maryam, Qəta Maryam, Məˀəsar Gwəḥila, ˁAddi Qolqwal Giyorgis, Däbri Däbrä Zakaryas Qǝddus Giyorgis (Däbri Giyorgis), and Mǝngaś Qǝddǝst Maryam. Over 2,000 manuscripts were also recorded. Manuscripts were also catalogued in the Digital Oriental Manuscript Library (DOMLib) database.




= 1st mission

=
The Ethio-SPaRe 1st Field Research Trip (April–May 2010) documented the following sites.

1. ˁUra Qirqos/ˁUra Mäsqäl
2. ˁAddäqäḥarsi Mäkanä Ḥǝywät Ṗaraqliṭos
3. Däbrä Zäyt Qǝddǝst Maryam
4. Däbrä Maˁṣo Qəddus Yoḥannǝs
5. Däbrä Gännät Qəddəst Śəllase Mədrä Ruba
6. Däbrä Ṣǝyon Qǝddǝst Maryam Mänäbäyti
7. Däbrä Berhan Qǝddǝst Maryam Foqäda
8. Sämaz Däbrä Mǝṭmaq Qǝddǝst Maryam gädam
9. Däbrä Gännät Qǝddǝst Maryam Säbäya
10. Däbrä Sälam Qǝddus Mikaˀel Qärsäbär
11. Däbrä Mänkǝrat Qǝddus Qirqos ˁAddigrat
12. Däbrä Mädhanit Mädḫane ˁAläm ˁAddigrat




= 2nd mission

=
The Ethio-SPaRe 2nd Field Research Trip (November–December 2010) documented the following sites.

1. ˀAgamyo Qǝddus Mikaˀel
2. Däbrä Qǝddusan ˀAbunä Mamas ˀAgärhǝse gädam
3. ˀAraˁro Täklä Haymanot
4. ˁAddi Qolqwal Giyorgis
5. ˁƎmbäyto Täklä Haymanot
6. ˀAmbasät Kidanä Mǝḥrät
7. Däbrä Dammo gädam
8. ˀAḥzära Däbrä Mǝhrät Qǝddǝst Maryam
The area around the city of ˁAddigrat (sites 9–15)
9. Däbrä Sälam Qǝddus Mikaˀel Nǝḥbi gädam
10. Däbrä Gännät Qǝddǝst Maryam Gänaḥti
11. Ṣǝrḥa Ṣǝyon Betä Ḥawaryat
12. Däbrä Mǝḥrät Qǝddus Mikael Bäˁatti gädam
13. Mädḥane ˁAläm Ḉäḥat
14. Däbrä Mǝḥrät Kidanä Mǝḥrät Läqay
15. Däbrä Gännät Qǝddǝst Maryam Siˁät
16. Däbrä Ṣǝyon Qǝddǝst Maryam Qiˁat
17. Däbrä Gännät Kidanä Mǝḥrät Mäḵodˁä gädam
18. Däbrä Sälam Qǝddus Mikaˀel Märgaḥǝya
19. Däbrä Bǝrhan Yoḥannǝs Mäṭmǝq Dǝbla
The area around Nägaš (sites 20–21)
20. Däbrä Täwaḥədo Məḥrät Kädiḥ Maryam
21. Däbrä Gännät Qǝddus Mikaˀel Bäläsa
22. Dǝrba Däbrä ˀAbunä Yasay




= 3rd mission

=
The Ethio-SPaRe 3rd Field Research Trip (April–May 2011) documented the following sites.

1. Däbrä Gälila/Däbrä Betel Koholo Qəddus Yoḥannəs Mäṭməq
2. Maryam Mäkan
3. ˀAndel Maryam
4. Soṭa Maryam
5. Dändära Mikaˀel
6. Bet Mäkaˁ Däbrä Sahəl Qəddus Mikaˀel gädam, Bet Mäkaˁ Gäbrä Mänfäs Qəddus
7. May ˀAbˀa Maryam
8. Qəddus Gäbrəˀel Ḥawaṣi, ˀAbrəqo Qəddəst Maryam
9. Golˁa Yoḥannəs Mäṭməq
10. Qəta Maryam
11. Ḥarennät Maryam Gäbäzäyti
12. Qəddəst Maryam Kudo Hawwəs ˁAddi Qiyaḥto




= 4th mission

=
The Ethio-SPaRe 4th Field Research Trip (November–December 2011) documented the following sites.

1. May ˀAnbäsa Kidanä Mǝḥrät and ˀƎnda Mäḥṣun
2. Sǝddäyto Mikaˀel
3. Taḥtay Ruba Maryam
4. Mäkaˀǝlo Kidanä Mǝḥrät gädam
5. May Ṣäˁada Śǝllase, May Ṣäˁada ˁArbaˀtu ˀƎnsǝsa
6. Säglat Qǝddǝst Maryam, Säglat Qǝddus Mikaˀel
7. ˀƎnda Ḥawaryat Ṗeṭros wä-Ṗawlos
8. Qändaˁro Qǝddus Qirqos
9. Mänäwät Qǝddus Giyorgis
10. May Raza Täklä Haymanot Maryam
11. Säwnä Maryam
12. Wälwalo Qirqos
13. Qälaqǝl Ṣǝyon Maryam
14. Ḥangoda Mikaˀel
15. Ṣäbäla Maryam
16. Sǝnqaṭa Fǝrewäyni Maryam
17. Bet Mukaˁ Mikaˀel




= 5th mission

=
The Ethio-SPaRe 5th Field Research Trip (May–June 2012) documented the following sites.

1. Däbrä Mädḫanit Maryam Qorrar
2. Kunale ˀArbaˁtu ˀƎnsəsa
3. Tänsəḥe Kidanä Məḥrät gädam
4. Tängoga Däbrä Nazret Kidanä Məḥrät
5. ˀAräbay Maryam
6. May Bäˁatti ˀArbaˁtu ˀƎnsəsa
7. ˀAlˁasa Mikaˀel
8. ˀAgulaˁ Getesemani Kidanä Məḥrät
9. Məˀəsar Gwəḥila Mikaˀel




= 6th mission

=
The Ethio-SPaRe 6th Field Research Trip (November–December 2012) documented the following sites.

1. Qäqäma Qəddəst Maryam Däbrä Gännät gädam
2. Zala ʾƎnda ʾAmanuʾel gädam
3. Rubaḵusa Qəddus Giyorgis gädam
4. Mäläkusäyto Qəddəst Maryam
5. ʿAddimḥara Däbrä Mädḫanit ʾAbba Yoḥanni
6. Məngaś Qəddəst Maryam
7. Däbri Däbrä Zakaryas Qəddus Giyorgis
8. ʾAf Məhyaw Qəddəst Maryam
9. Baḥəra Qəddəst Maryam gädam
10. Qaḥen Däbrä Ṣadəqan
11. ʿAddi ʾArbaʾa Däbrä Səbḥat Qəddəst Maryam
12. Ṣaḥəlo Däbrä Ṣäḥay Qəddəst Maryam
13. Däräba Mädḫane ʿAläm




= 7th mission

=
The Ethio-SPaRe Seventh Field Mission (January–February 2014) documented the following sites.

1. Gwaḥtärat Qirqos
2. ˀƎndamosa Däbrä Sälam Mäzgäbä Śəllase
3. Ləḥuṣa Maryam
4. Maˁətäb Däbrä Gännät Maryam
5. Mazabər Däbrä Śəllase
6. ˀƎmba Täkula Däbrä Gännät Mikaˀel




= 8th mission

=
The Ethio-SPaRe Eighth Field Mission (May–June 2014) documented the following manuscripts.

DGQ-002, "Miracles of Mary" (Däbri Däbrä Zakaryas Giyorgis)
TGM-003, "Undoing of Charms" (ˀAmba Tähula Mikaˀel)
RQG-012, "Praise of Mary" (Rubakusa Giyorgis)
UM-033, Fragment of an ancient antiphonary (?) (ˁUra Mäsqäl)
MQMA-005, "Spiritual Elder" (Məngaś Maryam)
EMQ-008, Psalter and other texts (ˀƎnda Maryam Qorrar)
EMQ-060, Collection of miscellaneous texts (ˀƎnda Maryam Qorrar)
Manuscripts from ˁUra Mäsqäl
Octateuch UM-040
Four Gospels UM-027




= 9th mission

=
The Ethio-SPaRe Ninth Field Mission (March 2015) documented the following sites.

May Ḥargäs Giyorgis
May Gaba Mikaˀel




= Subsequent missions

=
After the Ethio-SPaRe project was over in 2015, the project team members documented several more sites:

ˀƎnqwaqo ˀƎnda Maryam Däbrä Mongway
Zǝqallay Mädḫane ˁAläm Bäräkti, Zǝqallay ˀOm Ṣällim Sǝllaśe
May Läbay Däbrä Mäwiˀ Qǝddus Minas
Ṣǝlalmǝˁo Däbrä Ṣäḥay Qǝddus Gäbrǝˀel
ˀƎnda Ṣadǝqan Mǝḥräta
ˁAba Qəddus Qirqos
Ṭaqot Maryam ˀƎnda Ṣəyon Maryam
The Beta maṣāḥǝft project was initiated after the Ethio-SPaRe project was over in 2015, and included field research from 2018 to 2019. The project has documented bookmaking in Lǝggat Qirqos, Gulo Mäkäda district, eastern Tigray Region.




Sites catalogued in Nosnitsin (2013)


Denis Nosnitsin's 2013 monograph Churches and Monasteries of Tǝgray catalogued manuscripts held at over 100 churches and monasteries in the Tigray Region of Ethiopia. Some of these churches and monasteries are as follows.

Gulo Mäḵäda woreda
ʿUra Qirqos/ʿUra Mäsqäl
ʿAddäqäḥarsi Mäkanä Ḥǝywät P̣araqliṭos
Däbrä Zäyt Qǝddǝst Maryam
Däbrä Maʿṣo Qǝddus Yoḥannǝs
May Č̣äw Qǝddus Mikaʾel
Mǝdrä Ruba Däbrä Gännät Qǝddǝst Śǝllase
Mänäbäyti Däbrä Ṣǝyon Qǝddǝst Maryam
Fäqada Däbrä Bǝrhan Qǝddǝst Maryam
Sämaz Däbrä Mǝṭmaq Qǝddǝst Maryam gädam
Säbäya Däbrä Gännät Qǝddǝst Maryam
Qärsäbär Däbrä Sälam Qǝddus Mikaʾel
ʾAgamyo Qǝddus Mikaʾel
ʾAgärhǝse Däbrä Qǝddusan ʾAbunä Mamas gädam
ʾAraʿro Täklä Haymanot
ʿAddi Qolqwal Giyorgis
ʿƎmbäyto Täklä Haymanot
Mäkaʾǝlo Mäkanä Lǝʿul Kidanä Mǝḥrät gädam
ʾAmbasät Kidanä Mǝḥrät
Däbrä Dammo ʾAbunä ʾArägawi gädam
ʾAḥzära Däbrä Mǝhrät Qǝddǝst Maryam
ʿAddi Qiyaḥto Qǝddǝst Maryam Kudo Hawwǝs
Säglat Qǝddǝst Maryam / Qǝddus Mikaʾel
Sǝddäyto Däbrä Gännät Qǝddus Mikaʾel
Taḥtay Ruba Däbrä Bǝrhan Qǝddǝst Maryam
May Ṣaʿda Qǝddǝst Śǝllase
ʾƎnda Ḥawaryat P̣eṭros wä-P̣awlos
ʿAddigrat woreda
ʿAddigrat Däbrä Mänkǝrat Qǝddus Qirqos
ʿAddigrat Däbrä Mädhanit Mädḫane ʿAläm
Ganta ʾAfäšum woreda
Nǝḥbi Däbrä Sälam Qǝddus Mikaʾel gädam
Gänaḥti Däbrä Gännät Qǝddǝst Maryam
Betä Ḥawaryat Ṣǝrḥa Ṣǝyon gädam
Bäʿatti Däbrä Mǝḥrät Qǝddus Mikaʾel gädam
Mäḵan Maryam
Bet Mäḵaʿ Däbrä Sahǝl Qǝddus Mikaʾel gädam / Gäbrä Mänfäs Qǝddus
May ʾAbʾa Maryam
Č̣äḥat Mädḥane ʿAläm
Läq̱ay Däbrä Mǝḥrät Kidanä Mǝḥrät
Siʿät Däbrä Gännät Qǝddǝst Maryam
Qiʿat Däbrä Ṣǝyon Qǝddǝst Maryam
Mäḵodʿä Däbrä Gännät Kidanä Mǝḥrät gädam
Märgaḥǝya Däbrä Sälam Qǝddus Mikaʾel
Dǝbla Däbrä Bǝrhan Yoḥannǝs Mäṭmǝq
ʾAndel Maryam
Soṭa Däbrä Sälam Qǝddus Mikaʾel
Dändera Däbrä Mǝḥrät Qǝddus Mikaʾel
Ḥawaṣi Qǝddus Gäbrǝʾel and ʾAbrǝqo Qǝddǝst Maryam
Golʿa Yoḥannǝs Mäṭmǝq
Qǝta Maryam
Ḥarennät Maryam Gäbäzäyti
Qändaʿro Däbrä Ḫayl Qǝddus Qirqos
Mǝʾǝsar Gwǝḥila Qǝddus Mikaʾel
Mäläkusäyto Qǝddǝst Maryam
ʿAddimḥara Däbrä Mädḫanit ʾAbba Yoḥanni
Mǝngaś Qǝddǝst Maryam
Däbri Däbrä Zakaryas Qǝddus Giyorgis
ʾAf Mǝhyaw Qǝddǝst Maryam
Baḥǝra Qǝddǝst Maryam gädam
Gwaḥgot Däbrä Ṣǝge ʾIyäsus
ʾƎndärta woreda
Dǝrba Däbrä ʾAbunä Yasay
Koholo Däbrä Gälila Däbrä Betel Qǝddus Yoḥannǝs Mäṭmǝq
May ʾAnbäsa Däbrä Gännät Kidanä Mǝḥrät gädam / ʾƎnda Mäḥṣun gädam
Kǝlǝttä ʾAwlaʿlo woreda
Kädiḥ Däbrä Täwaḥǝdo Qǝddǝst Maryam
Bäläsa Däbrä Gännät Qǝddus Mikaʾel
ʾAgulaʿ Getesemani Kidanä Mǝḥrät gädam
Qaḥen Däbrä Ṣadǝqan
ʿAddi ʾArbaʾa Däbrä Sǝbḥat Qǝddǝst Maryam
Ṣaḥǝlo Däbrä Ṣäḥay Qǝddǝst Maryam
Däräba Mädḫane ʿAläm
Mäʿago ʾAmanuʾel
Saʿsi Ṣaʿda ʾƎmba woreda
Mänäwät Giyorgis ʾƎnda Maryam
May Raza Täklä Haymanot
Säwnä Däbrä Sina Däbrä Gännät Maryam
Wälwalo Däbrä Bǝrhan Qirqos
Qälaq̱ǝl Ṣǝyon Maryam
Ḥangoda Däbrä Mǝḥrät Qǝddus Mikaʾel
Ṣäbäla Däbrä Gännät Maryam gädam
Sänqaṭa Fǝrewäyni Däbrä Ṣǝge Qǝddǝst Maryam
Bet Muḵaʿ Qǝddus Mikaʾel
Dägʿa Tämben woreda
Qorrar Däbrä Mädḫanit Qǝddǝst Maryam gädam
Kunale ʾArbaʿtu ʾƎnsǝsa
Tänsǝḥe Kidanä Mǝḥrät gädam
Tägoga Däbrä Nazret Kidanä Mǝḥrät gädam
ʾAräbay Qǝddus Mikaʾel
May Bäʿatti Däbrä Gännät ʾArbaʿtu ʾƎnsǝsa
ʾAlʿasa Qǝddus Mikaʾel
Qäqäma Qǝddǝst Maryam Däbrä Gännät gädam
Zala ʾƎnda ʾAmanuʾel gädam
Rubaḵusa Qǝddus Giyorgis gädam




Workshops


The following academic workshops were held by the Ethio-SPaRe project.

Ecclesiastic Landscape of North Ethiopia: History, Change and Cultural Heritage (2011)
Saints in Christian Ethiopia: Literary Sources and Veneration (2012)
The Secondary Life of Manuscripts (2013)
Manuscripts as Artefacts: Methods of their Study and Conservation (June 2014)
Manuscripts and texts, languages and contexts: the transmission of knowledge in the Horn of Africa (July 2014)




Bibliography






= Books

=
The following academic volumes were published by Harrassowitz as a result of the Ethio-SPaRe project.

Nosnitsin, Denis (2013). Churches and Monasteries of Tǝgray: A Survey of Manuscript Collections. Supplements to Aethiopica. Vol. 1. Wiesbaden: Harrassowitz. ISBN 978-3-447-06969-4.
Nosnitsin, Denis, ed. (2013). Ecclesiastic Landscape of North Ethiopia: Proceedings of the International Workshop, Ecclesiastic Landscape of North Ethiopia: History, Change and Cultural Heritage Hamburg, July 15–16, 2011. Supplements to Aethiopica. Vol. 2. Wiesbaden: Harrassowitz. ISBN 978-3-447-10102-8.
Nosnitsin, Denis, ed. (2015). Veneration of Saints in Christian Ethiopia: Proceedings of the International Workshop Saints in Christian Ethiopia: Literary Sources and Veneration, Hamburg, April 28–29, 2012. Supplements to Aethiopica. Vol. 3. Wiesbaden: Harrassowitz. ISBN 978-3-447-10399-2.
Bausi, Alessandro; Gori, Alessandro; Nosnitsin, Denis; Sokolinski, Eugenia, eds. (2015). Essays in Ethiopian Manuscript Studies: Proceedings of the International Conference Manuscripts and Texts, Languages and Contexts: the Transmission of Knowledge in the Horn of Africa. Hamburg, 17–19 July 2014. Supplements to Aethiopica. Vol. 4. Wiesbaden: Harrassowitz. ISBN 978-3-447-10430-2.




= Articles

=
Brita, Antonella (2015). "The manuscript as a leaf puzzle: the case of the Gädlä Sämaʿtat from ʿUra Qirqos (Ethiopia)" (PDF). COMSt Bulletin. 1.
Di Bella, Marco; Sarris, Nikolas (2021). The Conservation of a fifteenth century large parchment manuscript of Gädlä sämaʿtat from the monastery of ʿUra Mäsqäl: Further conservation experiences from East Tigray, Ethiopia. Care and conservation of manuscripts 18. Copenhagen.




See also


Ethiopian manuscript collections
Ethiopian studies
Gadla Sama'tat




References






External links


Ethio-SPaRe homepage
Digital Oriental Manuscript Library (DOMLib)

Kata Kunci Pencarian:

• Ethio-SPaRe
• Ogaden War
• Gadla Sama'tat
• Christianity in Ethiopia
• Ethiopian studies
• Alessandro Bausi
• Ethiopian manuscript collections
• Cyricus and Julitta
• List of heritage registers
• Addis Ababa–Djibouti Railway